zaterdag 24 mei 2014

Urgentie van de klimaatuitdaging in citaten

Anno 2014 wordt de urgentie van de klimaatuitdaging erkend door de 'klassieke' internationale organisaties als de VN, de Wereldbank, het IEA, de OESO, of zelfs een kennisbedrijf als PriceWaterhouseCoopers. Hun lijvige rapporten bevestigen waar de wetenschappelijk wereld al lang uit is.
Geen tijd om deze allemaal te lezen? Onderstaande citaten zeggen evenveel in minder woorden.

Citaten - Vlaanderen/Nederland

“Op mijn lijstje van thema’s die de inzet zouden moeten zijn van de verkiezingen, prijkt het milieuprobleem en de opwarming van de aarde helemaal bovenaan. Niet dat er geen andere problemen zijn: werkloosheid, ongelijkheid, pensioenen, eurocrisis, criminaliteit. Maar ik pik er het milieu uit, omdat het meer dan de andere een existentieel probleem vormt voor onze samenleving en vooral de samenleving waarin onze kinderen zullen moeten leven.”
Paul De Grauwe, econoom, De Standaard, 23 aug 2013.

"Voor de eerste keer in onze geschiedenis zitten we in de situatie dat we moeten nadenken over hoe we de basis van onze beschaving veilig kunnen stellen. ...
Ik heb nog nooit gezien dat grote fundamentele veranderingen van bovenaf komen. Het moet van onderuit groeien vooraleer politici de legitimiteit hebben om ermee aan de slag te gaan. Dat punt komt steeds dichterbij, maar het is nog niet bereikt” 
Herman Wijffels, econoom, oud-voorzitter Rabobank, Interview Plan Cherbekijk zijn lezing op het Plan C event

"Een soberheidsbeleid alleen gaat het niet doen. Je moet ook investeren in wat nog wel de toekomst is. Er zijn nog altijd grote maatschappelijke behoeftes. Op het vlak van de ecologische uitdagingen en dergelijke: daar kan uw industriële ruggegraat echt wel door versterkt worden, als de overheid daar een visie in ontwikkelt."
Ivan Van de Cloot, econoom, op Radio Clara, Trio, 26/4/2014.  

We staan momenteel voor vier crisissen. Er is de economisch-financiële crisis. Daarnaast is er de eurocrisis: die vloeide voort uit de eerste maar zou er hoe dan ook gekomen zijn. De fundamenteelste crisis is de ecologische. Tot slot is er, ietwat provincialer, de Belgische crisis.” 
Philippe Van Parijs, filosoof, 2013, artikel MO

"De Groene schok is voor mij de belangrijkste. In de eerste plaats bedreigt die het voortbestaan van de mens. Ten tweede zullen we wereldwijd allemaal moeten samenwerken. De groene schok uit zich bijvoorbeeld in grote klimaatwijzigingen."
Geert Noels, econoom, Canvas docu Econoshock 2.0, 18 september 2013

“Bij mij is ook heel laat pas het idee gerijpt dat de ecologische catastrofe het grote probleem van deze tijd is. De vraag is nu: wat gaat de jonge generatie er mee doen? Ik beken schuld voor mijn generatie, maar don't look back in anger: er moet nú gehandeld worden. Als ik een millenial was, zou ik even woest zijn als ik nu als babyboomer ben over wat onlangs op de klimaattop in Durban gebeurd is - en ik ben zelf bereid om flink in te leveren om dat ecologische probleem aan te pakken. Anders wordt de last van de volgende generaties gi-gan-tisch."
Frank Van Massenhove, manager FOD Sociale zekerheidHumo 30 januari, 2012 


Citaten - Internationaal


Unless we act dramatically and quickly, science tells us our climate and our way of life are literally in jeopardy. Denial of the science is malpractice. There are those who say we can’t afford to act. But waiting is truly unaffordable. The costs of inaction are catastrophic.”
John Kerry, Secretary of State USA, Press Statement, 13 maart 2014

"For all the immediate challenges that we gather to address this week -- terrorism, instability, inequality, disease
-- there’s one issue that will define the contours of this century more dramatically than any other, and that is the urgent and growing threat of a changing climate. ...We cannot condemn our children, and their children, to a future that is beyond their capacity to repair.  Not when we have the means -- the technological innovation and the scientific imagination -- to begin the work of repairing it right now." 
Barack Obama, president VS, toespraak op de VN-klimaattop, herbekijk zijn speech

"Make no mistake: without concerted action, the very future of our planet is in peril... Unless we take action on climate change, future generations will be roasted, toasted, fried and grilled.
Christine Lagarde, voorzitter IMF, 23 januari 2013

Science tells us that on our current path, we face at least 3-degrees Celsius of global heating by the end of the century. I will not be there, but my granddaughters will. And your grandchildren, too.  
I refuse to be an accomplice in the destruction of their home and only home.
I will not be a silent witness to the crime of dooming our present and destroying their right to a sustainable future.
It is my obligation – our obligation – to do everything to stop the climate crisis before it stops us.
António GuterresVN secretaris-generaal, 23 september 2019

'To waste this opportunity in Katowice would compromise our last best chance to stop runaway climate change. It would not only be immoral, it would be suicidal'
António GuterresVN secretaris-generaal, 11 december 2018

It is my hope that this report shocks us into action. Even for those of us already committed to fighting climate change, I hope it causes us to work with much more urgency. This report spells out what the world would be like if it warmed by 4ºC, which is what scientists are nearly unanimously predicting by the end of the century, without serious policy changes. The 4º scenario’s are devastating: the inundation of coastal cities, 
increasing risks for food production potentially leading to higher malnutrition rates; many dry regions becoming drier, wet regions wetter; ... And most importantly, a 4ºC world is so different from the current one that it comes with high uncertainty and new risks that threaten our ability to anticipate and plan for future adaptation needs."
dr Jim Yong Kim, president Wereldbank, 2012

“The change in the world’s climate, which is constantly becoming clearer, is the biggest problem that our civilization has ever been confronted with.The more I learn about climate change, the more I find myself in agreement with this statement. It is only through the recognition of the critical importance of this issue that we will be able to prioritize our resources intelligently and appropriately to deal with this enormous challenge. We have only one planet. Preserving it for future generations must be our top priority.” 
Sir David King, Chief Scientific Advisor van de Britse regering

We have a responsibility and a golden opportunity to act. Energy-related COemissions are at historic highs; under current policies, we estimate that energy use and COemissions would increase by a third by 2020, and almost double by 2050. This would likely send global temperatures at least 6°C higher. Such an outcome would confront future generations with significant economic, environmental and energy security hardships – a legacy that I know none of us wishes to leave behind.” 
Richard H Jones, IEA Deputy Executive Director Ambassador, 2012

“Delaying action is a false economy: for every $1 of investment avoided in the power sector before 2020 an additional $4.3 would need to be spent after 2020 to compensate for the increased emissions.”  
IEA, World Energy Outlook 2011


“Even if the current rate of global decarbonisation were to double, we would still be on course for six degrees of warming by the end of the century. Confining the rise to two degrees requires a sixfold reduction in carbon intensity: far beyond the scope of current policies.” 
George Monbiotop basis van PwC rapport, 2012

It would cause a mass extinction of almost all life and probably reduce humanity to a few struggling groups of embattled survivors clinging to life near the poles. Very few species could adapt in time to the abruptness of the transition, he suggested. With the tropics too hot to grow crops, and the sub-tropics too dry, billions of people would find themselves in areas of the planet which are essentially uninhabitable. This would probably even include southern Europe, as the Sahara desert crosses the Mediterranean. As the ice-caps melt, hundreds of millions will also be forced to move inland due to rapidly-rising seas. 
As world food supplies crash, the higher mid-latitude and sub-polar regions would become fiercely-contested refuges”
Mark Lynas, wetenschapsjournalist over wat 6°C opwarming kan betekenen, citaat Independent 

zaterdag 3 mei 2014

De fabel van de Vlaamse groene autofiscaliteit

De Range Rover Evoque Pure, € 37 000 in Vlaanderen,
€ 49 000 in Nederland,  €100 500 in Denemarken. 
De Vlaamse regering pakt graag uit met de "vergroening" van de autofiscaliteit. Daar is vreemd genoeg niets van te merken in het straatbeeld, wel integendeel.
Wie de Vlaamse online belastingstool even uitprobeert, merkt al snel waar het schoentje knelt: de SUV-solden zijn voor onbepaalde tijd verlengd. Nu met extra gewestelijke korting!





Daadkrachtig milieubeleid?
In de Zevende Dag van vorige zondag haalde Koen Van den Heuvel de vergroening van de autofiscaliteit aan als voorbeeld van een daadkrachtig milieubeleid. Niets is echter minder waar. De kopers van olieverslindende wagens betalen minder dan ooit. Vlaanderen zet bovendien de andere gewesten een grote pad in de korf: het is haast onmogelijk om een ambitieuze autofiscaliteit in te voeren als Vlaanderen blijft kiezen voor braderijprijzen.

Eén luik van de autofiscaliteit, de Belasting op Inverkeerstelling (BIV), lijkt inderdaad "vergroend" in januari 2012: de CO2 uitstoot en Euro-norm worden de voornaamste parameters van deze belasting. Het bedrag dat je extra moet betalen voor wagens die meer uitstoten, is echter heel beperkt in verhouding tot de aankoopprijs. 
Is deze nieuwe Vlaamse BIV dan een effectief instrument in de vergroening van het wagenpark? En zet het mensen aan om te kiezen voor wagens die de welvaartstranfers richting olielanden beperken? Het straatbeeld doet alvast anders vermoeden: SUV's waren nooit populairder. Steek even een grens over en het verschil in wagenpark is frappant.

België SUV-kampioen
Een interessant merk om deze vaststelling te quantificeren is Land Rover. Dit merk heeft enkel SUV's in zijn gamma en wordt amper als bedrijfswagen ingeschreven.
Sinds 2005 is het marktaandeel van Land Rover in België verdubbeld, een stijging die zich voort zet in de laatste beschikbare maandcijfers (maart 2014). De vernieuwde fiscaliteit hakt er m.a.w. stilaan echt in...
In onderstaande tabel met verkoopcijfers van Land Rover wordt duidelijk dat België absoluut kampioen is wat de 'Land Rover verkoop' per inwoner betreft:

Landinwoners (2014)verkoop nieuwe LR (2012)verkochte LR /100 000 inw.
België11.190.649449840
Noorwegen5.109.05690718
Frankrijk65.885.000924814
Nederland16.848.90015229
Denemarken5.627.2351162

We laten zelfs een bergachtige en olierijke staat als Noorwegen ver achter ons. De kloof met Nederland, maar vooral Denemarken is enorm.
Op het gebied van ecofiscaliteit en klimaatbeleid is Denemarken niet toevallig een echte voorloper. De Deense verkoopcijfers zijn echter zo laag dat er ook een andere visie op sociale status lijkt ontstaan: SUV's voor de losers onder de rijken.


SUV-meerkost: € 300 in Vlaanderen vs € 10 000 in Nederland of € 50 000 in Denemarken
Wat betekent de vernieuwde Vlaamse BIV nu in de praktijk? We bekijken hiervoor de nieuwe fiscaliteit aan de hand van drie automodellen en vergelijken met
We beginnen met een van de zuinigere populaire modellen, de Volvo V40 D2 E-drive:

Volvo V40 D2
88gCO2, 115PK, 1257kg
Prijs incl. BTWBIVEindprijs consumentJaarlijkse belasting
Vlaanderen - vergroening€ 23.540€ 361€ 23.901€ 267
België - oud systeem€ 23.540€ 123€ 23.663€ 267
Nederland€ 24.867€ 1.628€ 26.495€ 1.384
Denemarken€ 40.715€ 188
(de verkoopprijzen vind je terug op de landelijke websites van de fabrikanten)

We stellen vast dat de Vlaamse BIV gestegen is t.o.v. het oude systeem, maar nog steeds tot de laagste van Europa behoort. De meerprijs in Denemarken bedraagt zo'n 70% tov de Vlaamse eindprijs.

Het tweede model is een "instap" Range Rover:

Range Rover Evoque Pure TD4
149gCO2, 150PK, 1635kg
Prijs incl. BTWBIVEindprijs consumentJaarlijkse belasting
Vlaanderen - vergroening€ 36.100€ 632€ 36.732€ 493
België - oud systeem€ 36.100€ 867€ 36.967€ 493
Nederland€ 36.410€ 13.090€ 49.500€ 1.832
Denemarken€ 100.531€ 680

Opmerkelijk genoeg blijkt dat de BIV gezakt is met zo'n € 230 t.o.v. het oude Belgische systeem, een mooie korting in de pocket dus. Ten opzichte van de V40 die zo'n 70% zuiniger is, bedraagt de fiscale meerprijs amper € 300. Je moet al gek zijn wil je daar een Range Rover Evoque voor laten staan. Onze Nederlandse vriend betaalt ondertussen wel meer dan € 10 000 extra. En de Deen? Die mag € 47 000 méér ophoesten dan t.o.v. een zuinige middenklassewagen, of 166% meer dan de Vlaamse eindprijs.

Kijken we vervolgens naar een zwaarder model Range Rover (maar nog lang niet de top):

Range Rover Sport SE SDV6
199gCO2, 292PK, 2115kg
Prijs incl. BTWBIVEindprijs consumentJaarlijkse belasting
Vlaanderen - vergroening€ 71.200€ 1.838€ 73.038€ 770
België  - oud systeem€ 71.200€ 4.957€ 76.157€ 770
Nederland€ 71.625€ 26.175€ 97.800€ 2.572
Denemarken€ 193.689€ 1.088

Nu wordt het pas echt interessant voor de Vlaamse Range Rover liefhebber: een niet te versmaden korting van € 3100 t.o.v. vroeger. En bekijk de verschillen met Denemarken en Nederland!
Bijna alles mag dan wel goedkoper zijn in Nederland, de Denen zijn dan wel het gelukkigste volk ter wereld, in Vlaanderen kan je tenminste nog voor een schappelijke prijs een luxe-SUV op de oprit zetten.

Update mei 2015: 

  • Jos Delbeke, "hoofd klimaat EU", geef in dit interview (uur 2)  aan dat de wagenfiscaliteit in België compleet verkeerd zit
  • In onderstaande grafiek van de Europese autoproducenten federatie wordt het verschil tussen een 'laissez-faire' beleid en een krachtig klimaat- en verkeersveiligheidbeleid zeer duidelijk:




Update december 2015: nieuwe hervorming

Na enkele steekproeven op de belastingswebsite van de Vlaamse Overheid, moet ik helaas vaststellen dat de tweede hervorming van de verkeersbelasting een maat voor niets is. Hier en daar is er € 300 bijgekomen, maar het grootste pijnpunt blijft en wordt ook aangeklaagd door de VAB:

           "Zo zijn de tariefverschillen te klein om de keuze van de consument te beïnvloeden"


Update november 2019: IEA luidt de alarmbel over de stijgende populariteit van SUVs

De IEA kwam bij de opstelling van haar World Energy Outlook tot de zeer pijnlijke vaststelling dat de stijgende populaireit van SUV-modellen alle besparingen door efficiëntere motoren en elektrische wagens ruimschots teniet deed. Erger, het is zelfs de tweede grootste bron van CO2-stijging wereldwijd!


T&E stelde eerder al hetzelfde vast voor Europa in 'Mission Possible':


Jammer genoeg vormt België hierop geen uitzondering.
T&E maakte recent enkele aanbevelingen voor het taxatiebeleid van de lidstaten



Addendum

Kijken we naar alle nieuwe verkochte wagens in 2013, dan verwachten we gezien de nieuwe vergroende fiscaliteit en het enorme aandeel diesels, Vlaanderen (en dus België) vooraan de CO2 ranking van verkochte wagens in EU, quod non. Het enige land dat een gelijkaardig of groter aandeel diesels heeft en achter ons staat, is... Luxemburg. Als je de achterliggende databank analyseert, dan blijkt de gemiddelde dieselwagen in Nederland 16% minder te verbruiken dan zijn Belgische evenknie, de benzinevariant 13% minder.




.